14 czerwca 2022 roku  na cmentarzu komunalnym w Trójczycach  w obecności licznie zaproszonych gości, mieszkańców  Wacławic i Trójczyc, krewnych, uczniów Szkoły Podstawowej w Trójczycach miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej mieszkańców Wacławic i Trójczyc – więźniów niemieckiego nazistowskiego kompleksu obozów koncentracyjnych i zagłady KL Auschwitz-Birkenau w latach 1940-1945. Termin uroczystości był nieprzypadkowy, bowiem 14 czerwca 1940 roku doszło do pierwszego transportu więźniów do KL Auschwitz - Birkenau. W grupie 728 polskich więźniów politycznych, których z Tarnowa zesłano do nowo powstałego obozu byli mieszkańcy Wacławic i Trójczyc, którzy zostali aresztowani 3 maja 1940 roku podczas uroczystych obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 roku. Część aresztowań nastąpiła w Kościele Parafialnym w Wacławicach, pozostałe na terenie obu miejscowości według wcześnie przygotowanej listy, zawierającej nazwiska osób zaangażowanych w działalność patriotyczną i konspiracyjną.
Na uroczyście odsłoniętej tablicy umieszczono nazwiska więźniów, którzy 14 czerwca 1940 r. w pierwszym transporcie zostali przewiezieni do KL Auschwitz: 
Tadeusz Balawajder  -  zginął w 1943 r. 
Jan Balawender -  ur. 14 sierpnia 1897 r. w Potoku został przewieziony do KL Auschwitz 24 maja 1941 r.  w grupie 487 mężczyzn skierowanych do obozu z więzienia na Zamku w Lublinie. Miał numer obozowy 16156, zginął w obozie KL Auschwitz 3 września 1941 r. 
Florian Bar -  ur. 5 maja 1906 r. w Husowie, został przewieziony do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. w grupie 728 mężczyzn skierowanych do obozu z więzień w Tarnowie i Krakowie. Miał numer obozowy 151, zginął w KL Auschwitz 18 czerwca 1942 r. 
Izydor Homa -  ur. 19 marca 1919 r. w Rokietnicy, został przewieziony do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. w grupie 728 skierowanych do obozu z więzień w Tarnowie i Krakowie. Miał numer obozowy 652. W marcu 1943 r. został przeniesiony z KL Auschwitz do KL Neuengamme, a stamtąd do Ravensbrück. Wolność odzyskał 3 maja 1945 r. w trakcie marszu ewakuacyjnego więźniów KL Ravensbrück.
Jan Michalik -  ur. 17 maja 1914 r. w Klimkówce koło Nowego Sącza, przed aresztowaniem mieszkał w Dąbrowie, zginął w KL Auschwitz 28 lutego 1943 r. 
Andrzej Nykiel  - ur. 25 listopada 1912 r. został przewieziony do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. w grupie 728 skierowanych do obozu z więzień w Tarnowie i Krakowie. Miał numer obozowy 651, zginął w ewakuacji z obozu w styczniu 1945 r. 
Leon Rajzer  - ur. 28 lutego 1909 r. w Handzlówce, został przewieziony do KL Aushwitz 14 czerwca 1940 r. w grupie 728 skierowanych do obozu z więzień w Tarnowie i Krakowie. Miał numer obozowy 399, zginął w obozie KL Auschwitz 19 lipca 1943 r. 
Stefan Rajzer -  ur. 2 września 1914 r. w Handzlówce, został przewieziony do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. w grupie 728 skierowanych do obozu z więzień w Tarnowie i Krakowie. Miał numer obozowy 401, zginął w obozie KL Auschwitz 9 maja 1941 r. 
Michał Świta ur. 7 listopada ( lub 7 września) 1895 r. w Trójczycach, został przewieziony do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. w grupie 728 skierowanych do obozu z więzień w Tarnowie i Krakowie. Miał numer obozowy 397. 12 marca 1943 r. został przeniesiony z KL Auschwitz do KL Neuengamme, a stamtąd 4 marca 1944 r. do KL Mauthausen. Przeżył wojnę.
Jan Walczak ur. 9 kwietnia 1923 r.  w Kaszycach, został przewieziony do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. w grupie 728 skierowanych do obozu z więzień w Tarnowie i Krakowie. Miał numer obozowy 402. 31 maja 1941 r. został przeniesiony z KL Auschwitz do KL Dachau. Przeżył wojnę. 
Do uroczystego upamiętnienia doszło z inicjatywy pana Izydora Miary, świadka tych wydarzeń, który ofiarował kamień, na którym została zamocowana pamiątkowa tablica.
Do swojego pomysłu przekonał panów Józefa Motowidło – radnego z Trójczyc oraz Krzysztofa Świdnickiego, sołtysa wsi Wacławice. Doprowadziło to do zawiązania Społecznego Komitetu Upamiętnienia Mieszkańców Wacławic i Trójczyc – więźniów KL Auschwitz – Birkenau, w skład którego obok Izydora Miary, Krzysztofa Świdnickiego i Józefa Motowidło, weszli wójt Gminy Orły Bogusław Słabicki, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Orłach pani Agata Nowak i radny z Orłów Jarosław Dyrda. Następnie komitet zwrócił się do pana dr hab. Dariusza Iwaneczko Dyrektora Oddział u Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie z prośbą o pomoc przy realizacji pamiątkowej tablicy.
 
Ostatecznie 14 czerwca 2022 roku w 82 rocznicę tych tragicznych wydarzeń doszło do uroczystej mszy świętej w Kościele Parafialnym  w Wacławicach, której przewodniczył ks. proboszcz Andrzej Stopyra oraz o. Władysław Lizun. Po eucharystii nastąpił uroczysty przemarsz na cmentarz komunalny w Trójczycach, gdzie doszło do uroczystego odsłonięcia pamiątkowej tablicy, w którym uczestniczyli zaproszeni goście: Poseł na Sejm RP Tadeusz Chrzan, Poseł na Sejm RP Marek Rząsa, Pełnomocnik Wojewody Podkarpackiego ds. Rodzin Rafał Czupryk, Starosta Przemyski Jan Pączek, Przewodniczący Rady Powiatu Przemyskiego Wojciech Bobowski, Dyrektor Oddziału IPN w Rzeszowie Dariusz Iwaneczko, Maria Rejman IPN/O Rzeszów, Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych Janusz Hołyszko oraz władze Gminy Orły: Wójt Gminy Orły Bogusław Słabicki, Przewodnicząca Rady Gminy Orły Małgorzata Hawro, Sekretarz Jan Janusz, Skarbnik Teresa Oczkoś, Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej Agata Nowak. W uroczystości uczestniczyła też liczna grupa radnych Gminy Orły, sołtysów, dyrektorów szkół wraz z młodzieżą szkolną, rodziny więźniów oraz mieszkańcy Trójczyc i Wacławic.
Uroczystość uświetniła Orkiestra Dęta z Walawy pod batutą Pana Łukasza Rysza.

Upamiętnienie zostało  sfinansowane ze środków Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. 
Pamiątkowa tablica stała się kolejnym elementem naszej gminnej historii i ważnym miejscem upamiętnienia naszych Przodków. 
Cześć ich pamięci

Tekst: Jarosław Dyrda
 


KLIK ►   Rzeszów.TVP